www.edvos.nl

Cultureel historisch restaurant de "Koperen Kop" onder de slopershamer?

Restaurant de "Koperen Kop" dreigt onder de sloophamer te komen. Dit vanwege een "opknapbeurt", welke het bestuur van de Hoge Veluwe voor ogen heeft.

In de krant van 30-01-2013 stond het volgende bericht:

Met dank aan "Ede Stad" d.d. 30-01-2013

De "opknapbeurt" blijkt een wijziging van het bestemmingsplan te zijn.
Een bestemmingsplan waarin de "Hoge Veluwe" uitzonderlijke privileges blijkt te hebben

Opknap beurt Hoge Veluwe

OTTERLO - Het gemeentebestuur besloot dinsdagochtend dat De Hoge Veluwe het eigen nationale park mag renoveren. Het plan wordt van kracht zodra de gemeenteraad het heeft vastgesteld.

Het bestemmingsplan voor Het Nationale Park De Hoge Veluwe voorziet in een aantal nieuwe ontwikkelingen. Zo wordt het centrumgebied met het Marchantplein, Bezoekerscentrum, Museonder, restaurant en parkeerplaats aangepakt. De ingangen van Het Nationale Park De Hoge Veluwe worden heringericht, evenals het bestaande wegennet en de gronden rondom het Jachthuis Sint Hubertus.

In het gebouw van het voormalig museum 'Vliegveld Deelen' wordt een museum formeel mogelijk gemaakt, wat er overigens al jaren ligt. Bij de ingang Otterlo is een extra parkeerterrein voorzien. In een aantal gebieden van Het Nationale Park wordt het begraven van urnen mogelijk gemaakt.

,,Vernieuwing van het centrum was hard nodig voor het voortbestaan. Dit park is belangrijk als recreatieve trekker. Daarmee hebben we goud in handen.''

Een opknapbeurt dus. In het "Algemeen  beleidsplan 2010 - 2015" van de stichting de Hoge Veluwe lees ik naast veel andere zeer ingrijpende veranderingen onder andere het volgende:

Artikel van mijn hand voor het weekblad Ede Stad:

Cultuur Historisch gebouw  onder de sloophamer?

Op het nationale park “de Hoge Veluwe” gonst het al een tijdje van de geruchten dat er veranderingen op het park doorgevoerd gaan worden.
Wanneer dit het park, de natuur, cultuur en bezoekers ten goede komt is er uiteraard geen vuiltje aan de lucht.
In het plan is echter ook opgenomen dat er ingrijpende veranderingen op het Marchant plein, het centrale plein op het park plaats zullen vinden.
Eén van die veranderingen is de bouw van een nieuw restaurant dat tevens inhoudt dat het huidige restaurant  “De Koperen Kop” genoemd naar het beeld van kunstenaar John Räedecker, onder de slopershamer zal komen.
Het bestuur, de architecten en andere betrokkenen zullen vanzelfsprekend het beste voor hebben met het park, en de “opknapbeurt” zoals het in de lokale krant gepresenteerd is, zondermeer goed doordacht hebben.

 Wat mij echter betreurt, is dat er voorbij gegaan wordt aan de cultuur historische waarde van “de Koperen Kop”. Ten tijde van de bouw (1948) waren bouwmaterialen zeer schaars. Nederland had immers veel oorlogsschade te herstellen en nieuwbouw te plegen. Het vele hout dat in het restaurant verwerkt is geworden komt van de hoge Veluwe zelf.  Tevens zijn er stenen uit de rolbanen van het door de Duitsers aangelegde vliegveld Deelen gebruikt. Gedurende de bouw werd de aannemer geholpen door werknemers van de hoge Veluwe, en werd  de “Koperen Kop” in een half jaar gebouwd. Hiermee een toonbeeld van de wederopbouw vormend.
Voor de architectuur was de toen nog jonge architect Jaap schipper verantwoordelijk. Door Dudok is hij in het park geïntroduceerd. Schipper heeft de dakconstructie op dezelfde wijze uitgevoerd zoals die ook in de Ridderzaal in den Haag werd toegepast. Spijkers of draadnagels zijn er niet in gebruikt. Kenmerkend zijn ook de ”steekpennen”.  De overlangs balken zijn niet door middel van muur ankers bevestigd, maar steken door de constructie naar buiten.
In 1950 ontwierp Schipper ook de grafstenen voor  het echtpaar Kröller-Müller. Later is hij de ontwerper geworden van onder andere de Zaanse schans.
De “Koperen Kop” is al met al het SYMBOOL VAN DE WEDEROPBOUW geworden.

Op 1 augustus 1948 opende Hare Majesteit Koningin Wilhelmina dit restaurant.
Dit jaar (2013) zou de “koperen Kop” dus haar 65^e verjaardag vieren. De sloophamer lijkt me dan niet een echt gepast cadeau.

Ik heb begrepen dat Burgemeester en wethouders met het totale plan instemmen. Ik hoop dat ze dan ook bovenstaande opmerkingen er in betrokken hebben. De uiteindelijke beslissing is aan het hoogste orgaan binnen de gemeente: De gemeenteraad. Ik hoop dat de raad van bovenstaande goed kennis zal nemen. En het plan niet slechts als integraal hamerstuk afdoen, maar vooral ook naar het belang van dit gebouw kijken, dat niet gesloopt zou moeten worden, maar een plaats verdient op de monumentenlijst, vanwege de grote cultuur historische waarde, en een tastbaar bewijs dat Nederlanders de wederopbouw na de oorlog voortvarend hebben aangepakt.

Los van bovenstaande, geldt de “Koperen Kop”ook als een markant gebouw op het plein waar velen de rust en de warmte die van het pand uitstralen ervaren. Hoe goed ontworpen dan ook, zal nieuwbouw nooit de plaats in kunnen nemen van het met zoveel warmte en voortvarendheid gebouwde restaurant. Ik merk bij de vaste bezoekers, waaronder diverse kunstenaars, dan ook de angst dat het gebouw wellicht gesloopt gaat worden. 

De “Koperen Kop” gelegen in het centrum van het gebied waarin het echtpaar Kröller-Müller gestalte gaf aan hun droom: kunst, natuur, cultuur en architectuur bijeen te brengen. Moet er dan het  hart (centrum) uitgesneden worden?

Ik wens de gemeenteraad van Ede veel wijsheid en kracht!

                                                            Ed Vos
                                                            Mijdrecht

Het weekblad "Ede Stad" heeft mijn oorspronkelijke tekst wat aangepast, zonder echter aan de inhoud afbreuk te doen. Het komt nu meer over als een redactioneel stuk inplaats van een ingezonden lezersbrief. Ik vind dat uitstekend zo.
Zo heeft men ook van de goede gewoonte binnen de journalistiek het principe van "Hoor en wederhoor" gebruikt, waardoor de directeur van het park de heer Seger baron van Voorst tot Voorst, ook zijn mening heeft kunnen geven.

Het artikel zoals het in het weekblad "Ede Stad" op 6-2-2013 afgedrukt is geworden treft u hieronder aan. Tevens is het op de website van "Ede Stad" geplaatst. De Reactie van baron van Voorst tot Voorst treft u aan het einde van het artikel aan.

De reactie van de heer Seger baron van Voorst tot Voorst, directeur van het park kan ik heel goed begrijpen.  Natuurlijk hangen veel mensen aan het nostalgische karakter. Maar de "emotie nostalgie" is vergankelijk. Ook ik heb met mijn 57 jaren, inmiddels veel nostalgie zien verdwijnen. Dat is ook uitstekend. Mijn jeugdherinneringen zijn slechts alleen voor mij, die van baron van Voorst tot Voorst slechts die van hem.
Voor de "Koperen Kop" gaat dat niet op. Het is te simpel, vooral te kort door de bocht, het te schuiven op mensen die nostalgie aanhangen en alles willen bewaren.

Waar het de "Koperen Kop"  betreft, is het een onder architectuur van Jaap Schipper gebouwd symbool van de wederopbouw na de tweede wereldoorlog, waar iedereen de schouders onder die opbouw zette. Niet alleen de schouders zette onder het realiseren van "de Koperen Kop" in zo'n korte tijd! Neen, vele Nederlanders zetten zich in om Nederland weer leefbaar te maken.
Het categoriseren van de "Koperen Kop" als een aardig gebouw, doet tekort aan de cultuurhistorische waarde. De waarde die Hare Majesteit Koningin Wilhelmina er destijds wel aan gaf.

De visie dat het gebouw van binnen compleet afgeschreven zou zijn, is een persoonlijke mening van de directeur. Ik deel die beslit niet!
Meerdere monumenten voldoen niet aan de huidige tijd. Moeten dan ook kastelen afgebroken worden? En hoe is het gesteld met de historische waarde van het Museum dat het echtpaar Kröller Möller wilden bouwen, maar niet af konden krijgen? Moeten die overblijfselen dan ook maar onder het mom van "hang naar nostalgie" bestempeld worden? En in een container verdwijnen? Van Voorst tot Voorst wil immers niet alles bewaren!
Het park de Hoge Veluwe is een uniek nationaal park. Een park dat goed beheerd en onderhouden dient te worden. Hoewel in particuliuer bezit, toch  een park waar indachtig aan de wens van het echtpaar Kröller - Müller inhoud gegeven zou moeten worden, aan hun doelstelling om Natuur, Cultuur, Kunst en Architectuur bijeen te brengen.

De phrase in een eerder krantenbericht was:

,,Vernieuwing van het centrum was hard nodig voor het voortbestaan. Dit park is belangrijk als recreatieve trekker. Daarmee hebben we goud in handen.''

Ik kan niet beoordelen van wie deze uitspraak komt. maar "Goud in handen hebben" suggereert niet naar de tijd van de wederopbouw na de tweede wereldoorlog. In die tijd was goud enorm schaars, en wilden mensen trouwen, dan moesten ze toch echt goud uit de familie zien te krijgen om er ringen van te maken.

Het "goud" zal in deze zinsnede wellicht bedoelt zijn als een commercieël thema in deze tijd!

Het eerste begin van het Kröller - Müller museum. Nog altijd aanwezig
Het is nooit af gekomen, en werd ook op deze plaats nooit gebouwd.
Het huidige Kröller - Müller museum bevindt zich op een steenworp afstand.
 

Home

© Ed Vos

 kontakt